孝经全文带拼音版.docx

1、孝经全文带拼音版第一章开宗明义 1第二章天子 1第三章诸侯 2第四章卿大夫 2第五章 士 3第六章庶人 3第七章三才 3第八章孝治 4第九章圣治 5第十章纪孝行 6第十一章五刑 7第十二章广要道 7第十三章广至德 7第十四章广扬名 8第十五章谏诤 8第十六章感应 9第十七章事君 9第十八章丧亲 10zh o n i j u c e n” i ch i z iyu e xi anvdngyoiuhideyd(ddo y 1 sh uiti aixi a miiy b ng彳仲尼居，曾子持。子曰：“先王有至德要道，以顺天下，民用he m u sh a ncji a wuyu at r 口 zh i

2、zh 1 h u和睦，上下无怨。汝 知之乎？”ce ngz 1 b i x iyue canbumit he zuy izh izh 1曾子避席曰：“参不敏，何足以知之？”z iyu e f uxi ao dezh ibeny e ji a(zh isu oy oish e ngy e f uzu o wu y u r u子曰：“夫孝，德之本也，教之所由生也。复坐，吾语汝。”sh e nt 1 a f u sh Osh i f u mu buganhu ih a ng xi a(zh ish iy e l isheita ngdao ya ngni ng“身体发肤，受之父母，不敢毁伤，孝之始也

3、。立身行道，扬名y uhioush i y ixi ann u mu xi a(oh izh o ngy e f uxi ao sh iy ush iq it zh o ngy u sh ii ut zh o ngy u l i于后世，以显父母，孝之终也。夫孝，始于事亲，忠于事君，终于立sh et d a y a y ut wu ni an erz u y uxi uju e d e身。大雅云：无念尔祖，聿修厥德。”z iyu e aiq iizh e bugat e y ur et j i ngq iizh e bugaimaiy ur et aij i n(j inyush i子曰：“爱亲

4、者，不敢恶于人；敬亲者，不敢慢于人。爱敬尽于事q it er e ji aQi ay ubaix i ng x i ngu s i h ai g a ti anz i zh ixi aoy e f ux i ng y ut y i r e y ou 亲，而德教加于百姓，开【J于四海。盖天子之孝也。甫刑云：一人有q i ng zh a(mii a zh i庆，兆民赖之。”z a sh a ngb u ji agaoerb uwei zh iji ej indu man erbu y i gaoerbuwei su o y ch a ng在上不骄，高而不危；制节谨度，满而不 溢。 高而不危，所以长

5、sh oigu iy e manerbu y i su o y ch a ngh ouf u ye f ugu i bu l i q ish et r anouengpaoqishe j i守贵也。满而不溢，所以长守富也。富贵不离其身，然后能保其社稷，erh e q 1 miir et g a ih uh oish ixi aoy e sh i y ut zh anh at i rpgi ng r ul inh eiyu at r u而和其民人。盖诸侯之孝也。诗云：“战战兢兢，如临深渊，如l U bob!ng履薄冰。”f eiii anvdnghif af u buganf u f e ii

6、aiwdnghif ay arbug aid ao f e ii aiwd ngh ! d ex i ng非先王之法服不敢服，非先王之法言不敢道，非先王之德行bug a da ng sh iguf eif a buy an f e d dcbuxing kouwuzey an sh enwu z eh a ng y a maiti ami awu不敢行。是故非法不言，非道不行；口无择言，身无择行；言满天下无koiguo ha ngnaiti ami awuyu at e s anzh ebei y 1 r a doine ngh ouq iz o ngni ao ga f ! ngdaf uz

7、h !口过，行满天下无怨恶：三者备，然后能守其宗庙。盖卿大夫之xi aoye sh ! yun s u ye f eixi e ylshi y ! r en孝也。诗云：“夙夜匪懈，以事一人。”z ! y ush if u y i sh i mu er ait o ng z ! y ush i f uyishij un erj ing o ng gu mu qu qiai资于事父以事母，而爱同；资于事父以事君，而敬 同。故母取其爱，erj urqu q i j i ng ji a zh izh ef uy e gu y ixi acsh ii un ezhong y ij i ngh ich a

8、 ngz esh un zh o ngsh un而君取其敬，兼之者父也。故以孝事君则忠，以敬事长则顺。忠顺bush ! y ish iq 1 sh a ng r anogeng)aoqil uwei erh Ouq ij i s i ga ish izh ixi aoy e sh !不失，以事其上，然后能保其禄位，而守其祭祀。盖士之孝也。诗yun s u x i ngyemei wuti ae isucshe ng云：“夙兴夜寐，无忝尔所生。”y 0 ngi aizh id ao f end i zh 11 i j iish eiji ey o ng y iy a ngf u mu c 1 s

9、h ur e nh ixi aoy e用 天之道，分地之利，谨身节用，以养父母，此庶人之孝也。gu z iti anz izh iy u sh ur en xi aowuzh o ngsh i eihuan bu j izh e we zh iy ouy e故自天子至于庶人，孝无终始，而患不及者，未之有也。cengziyue sh enz ai xi a zh ida y e曾子曰：“甚哉，孝之大也！z iyu e f uxi ao ti aizh ij i ngy e d izh iy i ye miizh ih a ngy e ti and izh ij i ng er子曰：“夫孝，天之经

10、也，地之义也，民之行也。天地之经，而miish iz ezh i z eti aizh imi ng y ind i zh i l i y ish uiti a nxi a sh iy i q i ji aobu s u erch e ng q I民是则之。则天之明，因地之利，以顺天下。是以其教不肃而成，其zh e ngbuy an eizh i xi a na ngi aQi aazh i k e y i hu aminy e sh lguxi aizh iy i bo ai erminmo y i q I政不严而治。先王见教之可以化民也，是故先之以博爱，而民莫遗其erniK i ndpa

11、ng xi ainh iy i j i ng a ng eiminbuzhe ng da zh iy i l i l ewa ngh iy ixi a(oh iti aixi ay e r u c 1bug an y j xi a(gu czh ich en e ru a ngz iyu e x i zh emi ngva ngh i y ixi aoh ii ani ay e子曰：“昔者明王之以孝治天下也，不敢遗小国之臣，而况y ugo ng hou b C z i nanhu gu dewainuczh ihu anin y ish iq I xi a na ng zh lguczh e

12、bugan于公、侯、伯、子、男乎？故得万国之欢心，以事其先王。治国者，不敢w 口 y ugu angu a eiku a ng ush iminiu gu de ba x i ngh ihu an in y i sh i q ixi aij un zh iji azh e侮于鳏寡，而况于士民乎？故得百姓之欢心，以事其先君。治家者,bu ga sh iy uch enqi e eiku a nguqi zi hu gu der e nh ihu anin y i sh i q 1 q in f ur an gush e ng不敢失于臣妾，而况于妻子乎？故得人之欢心，以事其亲。夫然，故生zeq i

13、narzh i j i z egu ixi a ngh i sh iy iti aixi ahep I ng za iaibushe ng huOu anbuzu o gumi ng则亲安之，祭则鬼享之。是以天下和平，灾害不生，祸乱不作。故明shi y un y oiji aodex I ng s i gu osh uizh i子曰：“天地之性，人为贵。人之行，莫大于孝。孝莫大于严父。王之以孝治天下也如此。诗云：有觉德行，四国顺之。”ce ngz iyu eg aiweish e n(y eizh 1 d e wu y 1 ji ay uxi aoh uyanf u mo da y upe t

14、i an zezhoigongq ir eny e x i zh ezh oig o n(ji aos i h ouj i y i pe ji an z o ngs i wen严父莫大于配天，则周公其人也。昔者周公郊祀后稷以配天，宗祀文wa ngy umi n(j a ng y 1 pe sh a ngd i sh iy i s i h a Zh in ei ge y i q izh il aij i f ush eng eizh 1 d e you王于明堂，以配上帝。是以四海之内，各以其职来祭。夫圣人之德，又he y iji ay uxi aohu guq 1 nh e nyh 1 x jx

15、i a y iy a ngF u mu r i y an sheng eiy iiy an iji a（j i ng y in何以加于孝乎？故亲生 之膝下， 以养父母日严。圣人因严以教敬，因q iny iji aoai sheng e nh iji aobu s u eirh e ng q izh e ngbuy an eizh i q isu oy iizh ebeny e f u z 1亲以教爱。圣人之教不肃而成，其政不严而治，其所因者本也。父子zh idao ti am i ngy e j u nh einh iy i y e f umQshenghi xu mo da y an j u

16、nq 1 n inhi houmdzh o ng之道，天性也，君臣之义也。父母生之，续莫大焉。君亲临之，厚莫重y an gu bu aiq i q iner ait ar eizh e we izh 1 b eide buj i ngq 1 q inerj i ngt ar e nh e we zh 1 b ei焉。故不爱其亲而爱他人者，谓之悖德；不敬其亲而敬他人者，谓之悖I i y i sh un e n i minwu z ey an buz aiy ush an er ji ez aiy uxi o rdje su id ezh 1 j unz i bugu i礼。以顺则逆，民无则焉。不

17、在于善，而皆在于凶德，虽得之，君子不贵ye j uni z e bur an y ans 1 kedao xing s 1 ke I e deyi kezun zu osh ike f a r o ngzh ikeguan也。君子则不然，言思可道，行思可乐，德义可尊，作事可法，容止可观，j iitu ike du y 11 inq imin sh iy i q i minwei er a izh 1 z eeixi a izg 1 gune naph e ngq i deji ao进退可度，以临其民。是以其民畏而爱之，则而象之。故能成 其德教，erhangqizheng i ng sh 1 y

18、 un sh ur eij uni q y butu 1而行其政令。诗云：淑人君子，其仪不忒。”z iyu e xi aoz i zh ish iq iny e j u z ezh i q ij i ng y a ngzezh iq i I e b i ngz ezh iq iy ou子曰：“孝子之事亲也，居则致其敬，养则致其乐，病则致其忧，s a ng ezh iq ai j i z ezh i q iy an wuzh ebei y i r anoue ngh iq in sh iq iizh e j ush a ngbu丧则致其哀，祭则致其严。五者备矣，然后能事亲。事亲者，居上不ji a

19、o weixi abulu an z a ch oubuzh e ng j ush a ngerji gz）ew a ng we ii a erlu anz ex 1 ng z aich ou骄, 为下不乱，在丑不争。居上而骄则亡，为下而乱则刑，在丑erzh e ngz eb 1 ng s aizh ebuch u su i r iyOngtanh e n iy a ng y owvei b uxi aoy e而争则兵。三者不除，虽日用三牲之养，犹为不孝也。”z iyu e wux nzh ish us aiqi an eizu i rmo d a y u buxi ao y a（j uizh

20、 ewush a ng f e ih e ng子曰：“五刑之属三千，而罪莫大于不孝。要君者无上，非圣r eizh ewu f a f eixi aoh ewuq in c i dalu aizh id aoy e人者无法，非孝者无亲。此大乱之道也。”z iyu e ji doi n in di mosh any uxi ao ji aonirl ishun mo sh any u t i y 1 f e ngy i s u子曰：“教民亲爱，莫善于孝。教民礼顺，莫善于悌。移风易俗，mosh a ny d e a nsh a nzh imin mdsh d ny U i l izh e j i n

21、gery i y i guj i ngq I f u z e z i yu e莫善于乐。安上治民，莫善于礼。礼者，敬而已矣。故敬其父，则子悦；j i ngq I xi o ng z e d i yu e j i ngq 1 j un z ech enyu e j i ng y r en eiqi aiwair enyu e su oj i ng敬其兄，则 弟悦； 敬其君，则臣悦；敬一人，而千万人悦。所敬zh egu a eryu ezh ezh o ng c i zh iweiy a(d aoy e者寡，而悦者众，此之谓要道也。”z iyu e j unz i zh iji aoy ixi a

22、oy e f e ji azh i err 1 ji aizh i y e ji aoy ixi ao su oy 1 j i ng子曰：“君子之教以孝也，非家至而日见之也。教以孝，所以敬ti aixi azh iweii erf uzh ey e ji aoy i t i su oy li i nd|i ani azh iwe r eni o n(jh ey e ji aoy i ch en天下之为人父者也。教以悌，所以敬天下之为人兄者也。教以臣，su oy 订 i ngi ani azh iwe r eQ uizh ey e sh i y un kaij i j uni miizh if

23、u mu f e zh i d e所以敬天下之为人君者也。诗云：恺悌君子，民之父母。非至德，q I sh une ngshuimim u c i q I dazh ehu其孰能顺民如此其大者乎！z iyu e j u nz ih ish iq i ni ao guzh o ngke y I y uj un sh ixi o ng t i gush unke y I y u子曰：“君子之事亲孝，故忠可移于君。事兄悌，故顺可移于ch a ng j uji al i guzh ike y I y uguan sh i y iha ngph e ngyunei eimi neg i y uhOush

24、i y i长。居家理，故治可移于官。是以行成于内，而名立于后 世矣。”ce ngz iyu e ru of u c j aig o ng i ng aiq iy a ngni ng z eweimi ng y i garnenz ico ng曾子曰：“若夫慈爱恭敬，安亲扬名，则闻命矣。敢问子从f uzh il i ng kewe xi aohu父之令，可谓孝乎？”z iyue子曰：sh ihey any u sh i h ey any u x i zh eti anz i y o uh e ngph enq i r en su i wud ao“是何言与，是何言与！昔者天子有争 臣七人，虽无道

25、,bushiqiti aixi a zh uh ody oizh e ngch enwur en su iwudao bush 1 q 1 guo d aifu y oizh e ngph eis arr en不失其天下；诸侯有争 臣五人，虽无道，不失其国；大夫有争 臣三人，su iwudao bush 1 q 1 ji a sh iy oizh e ngy ou z e sh enb u l I y ul i ngni ng f uy oizhe ngz 1 z esh enbu虽无道，不失其家；士有争友，则身不离于令名；父有争子，则身不xi anytbu y i gudangbuyi z

26、e z 1 bu ke y 1 buzhe ngyuf u ch enb u k e y 1 buzh e ngy uj un gudang陷于不义。故当不义，则子不可以不 争 于父，臣不可以不 争 于君；故当bu y i z ezh e ngh 1 co ngF uzh il i ng y ouy and ewe ii aohu不义，则争之。从父之令，又焉得为孝乎！z iyu e x jzh erii ngva ngsh i f uxi ao gushi ti aiming sh i maxi ao gushi d icha zh a ng子曰“ 者明王事父孝，故事天明；事母孝，故事地察；长

27、y buhun gushangi azh i ti and i mi ngph a sh eimi ngth a ngy 1 gusuiti anz 1 biyOzunye幼顺，故上下治。天地明察，神明彰矣。故虽天子，必有尊也，ydiyOU u y e biyOui any e ydiyOui o ngy e z o ngni a(zh ii i ng b uwa ngq iny e xi ush eish eixing言有父也；必有先也，言有兄也。宗庙致敬，不忘亲也；修身慎行，k o ngr a xi an z o ngni aoh ij i ng gu ish eizh u y 1 xi

28、ao t i zh izh i t o ngy ush eimi ng gu a ngy u恐辱先也。宗庙致敬，鬼神着矣。孝悌之至，通于神明，光于s i hai wusu obut o ng sh 1 y un z i x 1 z ido ng z inanz ibei wu s 1 buf uz iyu e j unz izh ish ish a ngy e四海，无所不通。诗云：自西自东，自南自北，无思不服。”j ins ij iizh o ng tu is 1 buguo ji a ngh unq imei ku a ng子曰：“君子之事上也，进思尽忠，退思补过，将顺其美，匡zh 1 he

29、 r iwangh 1之，何日忘之。rh 1 ji aoriinwu y 1 s 1 sh a ngsh e ng hu乐不乐，食旨不甘，此哀戚之情也。三日而食，教 民无以死伤 生。毁不 mi ex i ng c ish e ngr e nh izh e ngy e s a ngbuguds aini an sh imiiy oizh o ngy e we ih igu anjU o y i q in灭性，此圣人之政也。 丧 不过三年，示民有终也。为之棺椁衣衾err hi ch enq I f u gu 1 er ai q izh i p 1 y o n水口 q i ai y iso ngh i bo qizh aZh ao er而举之，陈其簠簋而哀戚之；擗踊哭泣，哀以送之；卜其宅兆，而ancu ozh i we ih izo ngniao y igu ixi a ngh i chuini uj i s i y ish is izh i she ngsh i aij i ng安措 之；为之宗庙，以鬼享之；春秋祭祀，以时思之。生事爱敬，s i sh i aiq i sh e ngmi nh iberj iny i s ishe ngh iy i beiy i xi aoz izh ish iq iizh o ngy i死事哀戚，生民之本尽矣，死生之义备矣，孝子之事亲终矣。”